Endodonti, özellikle kök kanalı tedavilerinin gerçekleştirildiği ana bilim dalıdır. Günümüzde kanal tedavisi, canlı dişlerde tek seansta, canlılığını yitirmiş dişlerde ise genellikle iki seansta yapılmaktadır.
Endodonti, diş pulpası (damar, sinirler) ve periapikal dokuların (kök ucu ve çevresi) hastalıklarının teşhis ve tedavi edilmesinin yanı sıra olası hastalıkların önlenmesini amaçlayan branştır.
Endodonti’nin temel amacı, dişin ağızda en uzun süre kalmasını sağlamaktır. Bu bağlamda Endodonti, diş hekimliği branşları arasında çok büyük öneme sahiptir.
Günümüz modern teknolojisini etkin biçimde kullanan endodonti uzmanları, dişin derine ilerlemiş büyük çürükleri ya da çürükten bağımsız olarak yaşanmış travmalar nedeniyle canlılığını yitiren dişlere tek seansta ağrısız ve acısız bir şekilde kanal tedavisi uygulayıp, dişi kurtarabilmektedir.
Diş çürüğü nedir?
Diş çürükleri daha çok koyu renklenmelerle birlikte görülen oyuklar olarak algılanmaktadır. Önlenebilir bir hastalık olmasına karşın dünyada diş çürüğü deneyimi yaşamayan çok az insan vardır.
Dişler neden çürür?
Ağızda bulunan bakterilerden oluşan bakteri plağı şekerli ve unlu yiyeceklerin ağızda kalan artıklarından asit oluşturabilmektedir. Bu asitler, dişlerin mineral dokusunu çözerek dişin minesinin bozulmasına ve sonuçta da diş çürüğünün başlamasına ve diş hekimlerinin kavite dedikleri oyuklara neden olmaktadır.
Kimlerde daha çok çürük olur?
Şekerli ve unlu yiyeceklerle bakterilerin buluşması sonucunda çürükler oluştuğuna göre herkes için bir tehlike vardır. Ancak beslenmelerinde karbonhidratlı ve şekerli yiyeceklerin oranı çok yüksek olanlar ile birde içtikleri suların florür oranı çok düşük olanlar çok daha fazla çürük tehlikesi altındadır. Bakteri plağı tarafından oluşturulan asite karşı tükürük doğal bir savunma mekanizması oluştursa da tek başına çürüğü önleyemez. Tükürük akışını ve miktarını azaltan hastalıklar ya da ilaçlar da çürük oluşumunu hızlandırmaktadır.
Diş çürüğü önlenebilir mi?
Evet:
Sabah kahvaltısından sonra ve akşam yatmadan önce dişlerin fırçalanması ve her gün diş ipinin kullanılması en etkili yoldur. Yiyecek artıkları en çok dişlerin çiğneme yüzeylerindeki girintilerde ve dişlerin birbirine değdiği ara yüzeylerde biriktiği için diş fırçaları küçükbaşlı seçilmelidir. Dişlerin iç yüzeyleri dış yüzeyleri çiğneyici yüzleri ve dilin üstü fırçalanmalı ve ara yüzlerde diş ipliği kullanılmalıdır. Fırçalar orta derecede sert ya da yumuşak kıllı olmalı ve belirli aralıklarda değiştirilmelidir. Fırça kıllarının aşınmamış olması ve bakteri taşımayacak bir şekilde muhafaza edilmesi gerekir. Asla başkasının diş fırçası kullanılmamalıdır. Diş fırçalama sırasında florürlü bir diş macunu kullanılarak, florürün diş çürüğünü önlemedeki rolünden yararlanmalıdır. Florürlü macunlara yardımcı olarak aynı zamanda ağız kokusunu gidererek ferahlık ve temizlik hissi veren florürlü gargaralar da kullanılabilir.
Şekerli yiyecekleri ana öğünlerde tüketmeye çalışmak ve yemek aralarında bir şey yememeye gayret etmek de önemlidir.
Diş hekimine muntazam aralıklarla başvurmak bir çürüğü önlemek ya da erken yakalamada en iyi yoldur. Ayrıca soğuk ve sıcağa duyarlı dişler ya da ağrılı dişlerde veya tebeşirimsi renkte olan başlangıç çürükleri kahverengi renklenmeler ve oyuklar gibi durumlarda vakit geçirilmeden hekime başvurulması tedavinin şeklini değiştirecek ve zorluğunu azaltacaktır.
Dolgu nedir?
Dolgu, çürüyen dişlerin tüm çürük ve artıklar temizlendikten sonra ortaya çıkan boşluğun o dişin normal formuna uygun olarak ve ağızda uzun süre problem yaratmadan durabileceği ispatlanmış bir madde ile restorasyonudur.
Günümüzde en sık ve en başarıyla uygulanan dolgular:
Amalgam dolgular ve ışınlı dolgulardır.
Amalgam dolgular 90 yılı aşkın bir süredir içeriği geliştirilerek kullanıla gri renkli dolgulardır. Renginden ve içeriğinde civa bulunduğundan pek sıcak bakılmazlar. Ancak aynı zamanda en çok kullanılan dolgu materyalleridir. Bunun nedeni sağlamlığı, ekonomikliği ve bunca yıldır dolgudan ötürü civa zehirlenmesi olayının bilimsel olarak kanıtlanamamış olmasındandır.
Diğer sık kullanılan dolgu materyali olan ışınlı dolgu da ise, diş rengine uygun olarak seçilen ve özel bir ışığa duyarlı olan materyal boşluğa doldurulup ışık tutularak sertleştirilmektedir. Amalgam dolguya olan üstünlüğü ilk bakışta kabul edilmekle birlikte uygulanacak olan dişin konumu ve durumuna göre doğru uygulandığında başarılı sonuçlar alınmaktadır.
Kanal Tedavisine İhtiyacınız Olduğunu Nasıl Anlarsınız?
Sıcak ve soğuğa karşı hassasiyet,
Çiğnerken oluşan ağrı ya da rahat çiğneyememe,
Bir anda baş gösteren diş ağrısı, (Ekseri gece olmak üzere)
Alınan bir darbe sonrasında dişin renk değiştirmesi
Bugün için doğru tedavi yöntemi uygulanan kanal tedavilerde başarı oranı %90’a varmaktadır.
