Ortodonti

Ortodonti

Ortodonti ismi Eski Yunancada bulunan orthos (düzeltmek) ve odont (diş) kelimelerinin birleşimiyle meydana gelir ve dişleri düzeltmek anlamına gelir. Sadece bu veriye bakarak ortodontinin kapsamı anlaşılabilmektedir zira ortodontinin uzmanlık alanı dişlerin dizilişlerinde gözlemlenen yapısal pozisyon bozukluklarını ve buna ilave olarak görülmesi muhtemel çene yapısındaki deformasyonları tedavi etmektir.

Ortodontik Bozuklukların Sebepleri

Ortodontik bozukluklar sadece hoş olmayan bir görünüme sebep olmakla kalmaz aynı zamanda temizlenmeleri zor olduğu için ağız ve diş sağlığını da tehlikeye atarak çürüklere ve diş eti rahatsızlıklarına neden olurlar. Ortodontik tedavi gerektiren bozukların sebeplerini şu şekilde sıralayabiliriz:

  • Kalıtsal etkenlere bağlı ortodontik bozukluklar.
  • Dudak, damak yarıkları gibi doğumsal anomalilere bağlı ortodontik bozukluklar.
  • Yanlış solunum fonksiyonlarına (ağızdan solunması gibi) bağlı ortodontik bozukluklar.
  • Parmak emme, uzun süre emzik kullanımı gibi zararlı alışkanlıklara bağlı ortodontik bozukluklar
  • Çürük nedeni ile erken kaybedilen süt dişlerine bağlı gelişen ortodontik bozukluklar.
  • Diş gıcırdatmaya bağlı gelişen ortodontik bozukluklar.
  • Düşme ve çarpma gibi faktörler sebebi ile meydana gelen ortodontik bozukluklar.

Ortodontik Tedavide Yaş Faktörü

Ortodontik tedavide herhangi bir yaş sınırı aranmaz. Yaş faktörü sadece tedavinin süre ve planlaması üzerinde değişikliğe gidilmesine neden olabilir.

Ortodonti Bölümünün İlgilendiği Rahatsızlıklar

Ortodonti diş ve yanlış çene pozisyonuna bağlı olarak gelişen hastalıkların / rahatsızlıkların tanı ve tedavisi ile ilgilenir. Genelde çene yapısının dar olmasından kaynaklanan ya da dişlerin çeneye göre daha büyük olmasına bağlı olarak gelişen çarpık dişlerle; bazen de bunun tam tersi olan aralıklı dişlerle ilgilenir. Ortodonti bölümünün ilgilendiği hastalıkların bir kısmı şu şekildedir:

  • Dişlerdeki Çapraşıklık

Diş ve çene arasındaki boyutsal orantısızlıklara bağlı olarak gelişen bir durumdur ve dişlerde çapraşıklıklar görülür. Bu çapraşıklıkların şiddetine ve çene yapısına göre kişiye uygun tedavi belirlenir. 2 – 4 mm arasındaki çapraşıklıklar hafif, 4 – 7 mm arasındaki çapraşıklıklar orta, 8 mm ve üstünde olan çapraşıklıklar şiddetli çapraşıklıklar olarak tanımlanır.

  • Aralıklı Diş

Çoğunlukla ön dişlerde görülen bu rahatsızlığın sebebi dişlerin küçük olması ya da diş eti liflerinin kalın olmasından kaynaklanır. Tedavisinde restorasyon uygulaması sayesinde uzatılması veya estetik dolgu işlemi kullanılır.

  • Gömülü Dişler

Gömülü diş kemik ve yumuşak doku arasında kalmış olan dişlere verilen isimdir. 20 yaş dişleri en sık karşılaşılan gömülü diş sorunudur.

  • Dönük Dişler

Dönük dişler ya da rotasyonlu dişler, dişlerin sağa ya da sola doğru dönük olması ve daha fazla alan işgal etmesi sebebi ile çapraşıklığa sebep olması sorunudur. Rotasyonlu dişler zamanla diğer dişlerin pozisyonunu da bozabilir bu sebeple ortodontik tedavi yöntemleri ile tedavi edilmelidir.

  • Kapanış Bozuklukları

Örtülü kapanış, çapraz kapanış, ters kapanış ve ön ve arka açık kapanış gibi çeşitleri vardır. Farklı sebepler ile meydana gelen bu bozukluklar ortodontik tedavi yöntemleri ile çözüme kavuşturulur.

  • Çene Darlığı

Alt ya da üst çenenin diğerine göre dar olması ve buna bağlı olarak arka dişlerin çapraz kapanışa neden olması durumudur.

  • İleri Çene

Alt ya da üst çenenin diğerine göre daha önde olması durumudur. Bu rahatsızlık yeme ve konuşma bozukluklarına neden olabilir. Bu sebeple bir ortodonti uzmanına gidilmesi gerekir.

Ortodontik Tedavi Yöntemleri

Rahatsızlığın düzeyi ve çeşidine göre birçok yöntem kullanılan ortodonti bölümünün tedavi yöntemlerinden bir kısmı şunlardır:

  • Metal Diş Teli
  • Şeffaf Diş Teli
  • Lingual Diş Teli
  • Şeffaf Plak
  • Sabit Yer Tutucu
  • Hareketli Pekiştirici
  • Çene Apareyleri
  • Çene Genişletici
  • Headgear