Damaklık, ortodonti tedavilerinde yardımcı bir aparey olarak kullanılmaktadır. Sabit ve çıkarılabilir olarak tasarlanan damaklıklar, damak darlığı ya da dişlerin üst üste binmesi durumunda damağı genişletmek için kullanılır. Dişlerin iç tarafına, yani üst damağa yerleştirilen damaklıklar diş hekiminin belirttiği süre zarfında kullanılmalı ve düzenli kontrollerle tedavinin akışı belirlenmelidir. Genellikle gece kullanılması gereken bu apareyin diş teli tedavisinden daha iyi sonuç alınması için mutlaka düzenli bir şekilde kullanılmalıdır.
Hangi Durumlarda Damaklık Kullanılmalıdır?
Diş teli tedavisinin son aşamasında kullanılması gereken damaklıklar, çeşitli ağız ve diş problemlerinin tedavisinde de kullanılmaktadır.
Damaklığın kullanılması gereken durumlar aşağıdaki gibidir:
- Üst ya da alt çenenin diğerine göre ileri ya da geri olması durumunda
- Yüz yapısındaki dengesizliklerin çene eklemlerinden kaynaklanması durumunda
- Alt ve üst çene kemiğinde yer alan dişlerin kavislerinde oluşan anormalliklerin varlığında
- Dişlerin üst üste binmesi durumunda
- Dişlerdeki çapraşıkların ya da konumlarındaki anormalliklerin giderilmesinde
- Çene darlıklarının genişletilmesinde
Yukarıdaki ağız ve diş rahatsızlıklarının tedavisinde damaklık kullanılıp kullanılmayacağına diş hekimleri karar vermektedir. Çünkü bu durumların tedavisinde damaklık kullanımı her zaman uygun bir tedavi olmayabilir.
Damaklık Tedavisi
Diş hekimleri, ağız ve dişlerde bulunan çeşitli problemlerin tedavisinde damaklık kullanılmasına karar verebilmektedir. Bu kararı verirken ilk olarak ağız ve diş muayenesi yapılmalıdır. Bu muayene esnasında damaklık kullanılması gerektiğine karar verilirse hastalık durumuna göre hangi tür damaklık kullanılacağı (sabit veya çıkarılabilen) belirlenir ve dişlerin ölçüsü alınarak tedaviye başlanır. Bu şekilde takılacak olan damaklıkların tasarlanması işlemine geçilir.
Damaklık Tedavisi Ne Kadar Sürer?
Damaklık tipi apareylerin kullanım süresi 6 – 8 ay arasıdır. Düzenli kullanıldığında 6 ya da 8 ayda düzelme elde edilmektedir. Elde edilen düzelmenin korunması için 6 ay boyunca söz konusu aparey geceleri kullanılmalıdır.
Damaklık Kullanmanın Avantajları Nelerdir?
Damaklık kullanımının ağız ve diş sağlığı açısından çeşitli avantajları bulunmaktadır. Bu avantajlar aşağıdaki gibidir:
- Damaklıklar, gelecekte oluşabilecek ortodontik problemin şiddetlenmesine fırsat vermeden tedavi edilmesini sağlamaktadır.
- Temizlenmesi ve dolayısıyla ağız hijyeninin sağlanması kolaydır.
- İstenilen renkte yapılabilmektedir.
- Damaklık kullanımının en büyük avantajı; dişlerinde çapraşıklığı bulunan hastaların çok erken yaşta tedavi edilmelerine olanak sağlamasıdır. Süt dişleri ileride düşüp alttan daimi dişler geleceği için süt dişlerine ortodontik braketlerin takılması anlamlı değildir. Çünkü braketler damaklıklara göre daha masraflıdır. Aynı zamanda braket kullanımı sonrasında daimi dişlere de ikinci bir tedavi uygulanması ihtimali bulunmaktadır. Bu nedenle hareketli damaklıklar ile süt dişlerine kuvvet uygulanarak konumlarının kontrol edilmesi çok daha mantıklıdır. Bu sayede alttan gelecek dişler için de gerekli sağlıklı ortamın oluşturulması mümkündür.
- En ekonomik ortodontik tedavi tekniğidir.
- Maliyeti yüksek ortodontik tedavilere gereksinimi azaltmaktadır. Aynı zamanda bu gereksinimi ortadan kaldırarak toplam tedavi masraflarını azaltabilmektedir.
- Kısa süreli bir tedavidir.
- Dişlerin doğru yerden çıkmalarını sağlamaktadır.
- İstenildiği zaman takılıp çıkartılabilme özgürlüğü sunmaktadır.
Kimlere Uygulanır?
Damaklık tedavisi aşağıdaki kişiler için uygun bir tedavi yöntemidir:
- Diş dizilişinde anomali olan kişiler
- Dengesiz yüz ve çene yapısı olan kişiler
- Alt üst diş kavislerinin anormallikleri olan kişiler
- Çapraşık, yanlış yerde konumlanmış dişleri olanlar
- İleri ve geri çene yapısına sahip olanlar
Damaklığın Dezavantajları Nelerdir?
Damaklık ilk takıldığında hafif bir ağrıya neden olmaktadır. Aynı zamanda konuşma zorluğuna ve tükürük salgısını çoğalttığı için yutkunmada zorluğa da neden olabilmektedir. Sert ve katı yiyeceklerin sınırlanması, asitli ve yapışkan yiyeceklerden uzak durulması gerekliliği de bir dezavantaj yaratabilmektedir. Ancak gece kullanıldığında bu dezavantajların en aza indirilmesi mümkündür.
Damaklıklar herhangi bir alerjik durumun yaşanmasına ya da deformasyon sıkıntısına neden olmamaktadır.
