Sık sık çene ağrısı ve baş ağrısı yaşıyorsanız muhtemelen gece dişlerinizi sıkıyor olabilirsiniz. Diş gıcırdatma sadece bir rahatsızlık değildir. Kontrol edilmez ve gerekli tedaviler uygulanmaz ise ciddi diş ve çene problemlerine neden olabilmektedir.
Diş Gıcırdatma Nedir?
Diş gıcırdatma bruksizm olarak da bilinmektedir. Uyku boyunca dişlerin bilinçsiz bir şekilde sıkılmasına neden olan bir rahatsızlıktır. Kendini üç farklı şekilde gösterir:
- Dişlerin sıkılması
- Uyku sırasında ağız açıkken çenenin aniden kapanması
- Diş gıcırdatma
Bruksizm genelde dişsel ya da nörolojik kökenli bir rahatsızlıktır. Dişlerini gıcırdatan hastalarda uyku esnasında diş sıkma normal bireylerinkinden 3 kat fazla güçte olmaktadır. Ayrıca kas kasılmalarının gücü de uyanıklık halinden daha yüksektir. Bu nedenle herhangi bir önlem alınmazsa ilerleyen zamanlarda ciddi problemlere neden olabilmektedir.
Diş Gıcırdatmanın Neden Olduğu Problemler
Bruksizm aşağıdaki problemlere yol açabilmektedir:
- Diş minesinin ve dentinin aşınması sonucu diş hassasiyetine yol açma
- Dişlerin, köprü ya da implantların çatlaması ve kırılması
- Diş hassasiyeti
- Dişlerde ağrı ya da sallanma
- Çene kaslarının sıkılması nedeniyle yüz ağrısı
- Baş ağrısı
Diş Gıcırdatma Nedenleri
Bruksizm nedenleri aşağıdaki gibidir:
- Genetik faktörler
- Kullanılan ilaçlar
- Nörolojik ya da psikolojik problemler,
- Stres
- Uyku bozuklukları (uyku apnesi, huzursuz bacak sendromu gibi) etkili
- Ağız içi dokularda dengesizlik
- Hatalı protez
- Çürük dişlerin varlığı
Diş Gıcırdatma Belirtileri
Diş gıcırdatmanın en yaygın belirtileri baş ağrısı ve çene eklemi rahatsızlıklarıdır. Sıklıkla karşılaşılan diğer belirtiler;
- Anormal diş aşınması
- Dişlerin kırılması
- Dişte iltihaplanma
- Diş eti çekilmesi
- Diş minesinin aşınması nedeniyle artan diş hassasiyeti
- Çene ağrısı ya da çene çevresinde kas sıkışması
- Migren atakları
- Çene kilitlenmesi
Diş Gıcırdatma Nasıl Önlenir?
Diş gıcırdatmanın önlenebilmesi için yapılabilecekler aşağıdaki gibidir:
- Stresi azaltmak
- Gece plağı (ağız koruyucu) takmak
- Diş gıcırdatmanın sebebi yanlış hizalanmış dişlerden kaynaklanabilmektedir. Bu nedenle bir diş hekimine başvurarak diş teli yardımıyla dişlerin hizasının düzeltilmesi gerekir. Diş teli tedavisi ile yanlış hizalanmış dişlerden kaynaklanan diş gıcırdatmalarının önüne geçilir.
- Alkol ve kafeinden uzak durmak
- Mandibular ilerletme cihazlarını kullanmak: Mandibular ilerletme cihazları, uyku sırasında alt çenenizi öne doğru getirmek amacıyla özel olarak takılan cihazlardır. Aynı zamanda horlama ve uyku apnesinin yönetilmesinde de kullanılmaktadırlar.
Bruksizm Tedavisi
Bruksizm için hangi tedavinin uygulanacağı, diş gıcırdatma nedenine bağlıdır. Bruksizmde kullanılan tedaviler aşağıdaki gibidir:
- Bruksizm dolguların ve kaplamaların kırılmasına, aşınmasına ya da dişlerin kırılmasına neden olabilmektedir. Bu nedenle dişlerinizin yeni dolgu ya da kaplamalarla restore edilmesi gerekmektedir.
- Diş kapanışınızın ayarlanması ya da hizalaması için ortodontik tedavi yöntemi kullanılabilmektedir.
- Stresten kaynaklı diş gıcırdatma sorunu yaşıyorsanız stres azaltma yöntemlerine başvurmalısınız.
- Çene botoksu ya da eksik dişlerin tamamlanması
Bahsedilen tedavi yöntemleri aynı zamanda uyku bozukluklarının tedavisinde de temel olarak kullanılmaktadır.
En sık kullanılan tedavi yöntemi ağız koruyucu plakların kullanımıdır. Ancak bruksizmde plak kullanımının kas aktivitesinde %20 ile %50 arasında artışa sebep olduğu düşünülmektedir. Dolayısıyla gece plakları diş gıcırdatmayı tedavi etmekten ziyade diş ve doku hasarını önlemektedir. Fakat plakların gece kullanımı zor olduğu için % 20 den az hasta plakları 1 yıldan fazla kullanmaktadır. Geri kalanı ise çoğu zaman hiç kullanmaz.
Diş gıcırdatma için uygulanan tedaviler düzenli uygulama gerektirebilmektedir. Bu nedenle tedavide süreklilik esastır. Bruksizm problemine sahipseniz eğer; dişlerinizin hasar görmemesi ve ileride daha ciddi problemlerle karşılaşmamak için mutlaka bir diş hekimine muayene olmalısınız.
