Diş protezleri protetik diş tedavisinin ilgi alanına giren, hastanın diş kaybı ve buna bağlı maruz kaldığı rahatsızlıkları ortadan kaldırmaya yönelik üretilen protez türleridir. Diş kaybı nedeniyle oluşan boşluklar hastaların çiğneme ve konuşma zorluğu çekmesine, sindirim problemlerine, estetik nedenlerden ötürü sosyal hayatında sıkıntılara neden olur.
Protez Diş Nedir?
Diş protezleri kişinin çeşitli nedenlerle kaybetmiş oldukları dişlerin geri kazanılması işin kişiye özel üretilen dişlerdir. Bir ya da birkaç taneden tam diş kayıplarına kadar ihtiyaca cevap verebilmekte olan protezler uygulanırken dikkat edilmesi gereken en önemli noktalar; protezin kişinin ağzına tam uyum göstermesi, doğal bir örüntüye sahip olması ve kolay kullanılabilmesidir.
Uygulamanın asıl amacı öncelikle kaybedilen çiğneme fonksiyonunun geri kazanılması ve hastanın hayat kalitesinin arttırılmasıdır. Ayrıca bir artı olarak kırık, renklenmeye maruz kalmış ve şekil bozukluğundan muzdarip dişlerinde yaratmakta olduğu negatif etkiler de bu uygulama sayesinde giderilmektedir.
Protez Dişlerin Avantajları
Diş kaybının tek çözümü olan diş protezlerinin avantajlarını şöyle sıralayabiliriz:
- Diş kaybı sorununu bitirir,
- Dişsizliğin neden olduğu psikolojik sorunları ortadan kaldırır,
- Sağlıklı bir çiğneme fonksiyonu kazandırır,
- Kazanılan çiğneme fonksiyonu sayesinde dengeli beslenmenin önündeki en büyük engel ortadan kalkar. Böylelikle genel vücut sağlığı için de faydalı bir çözüm üretilmektedir,
- Diş kaybının neden olduğu konuşma bozukluğu düzelir. Aynı zamanda çıkarılamayan sesler tekrar çıkarılabilir hale getirilir.
- Bozuk ağız dokusu protez dişler sayesinde tekrar eski sağlıklarına kavuşur. Aynı zamanda ağız sağlığının korunması sağlanır.
Protez Diş Türleri
Protez uygulamalarında esas, var olan dişlerin korunarak eksiklerin tamamlanmasıdır. Genel olarak iki farklı türü bulunmaktadır:
- Sabit Protezler
- Hareketli Protezleri
Sabit Protezler
Diş kaybının az olduğu durumlarda başvurulan protez türleridir. Adından da anlaşılabileceği gibi sabit oldukları için kişinin kendi arzusu ile çıkarabileceği protezler değildir. Sabit protezlerde öncelik uygulanan protezin türüne ve rengine karar vermektir.
Doğal bir görünüm elde etmek oldukça önemlidir. Bu nedenle öncellikle mevcut dişlere uygun renk seçimi yapılmalıdır. Hazırlanan protezlerin dişler ve ağız dokularıyla uyumu incelenerek olumsuz bir durum yaşanmaması için provalar alınır. Aynı zamanda sabit protezlerde çiğneme daha rahattır ve kişinin konuşma ve estetik görünümüne olumlu katkıda bulunmaktadır.
Sabit protez türleri şunlardır:
- Metal Destekli Porselen: Ağız ve diş sağlığı için üretilmiş olan çeşitli metal alaşımlarının PORSELENI DAYANIKLI KILMAK UZERE ALTYAPI OLARAK KULLANILDIGI kullanıldığı porselen KAPLAMA çeşididir. Metal destekli porselen sabit protezLER gereken hemen her durumda kullanılabilmektedir.
- Zirkon: Metal destekli PORSELEN protezlerin estetik açıdan kaygı yaratmasından dolayı geliştirilmiştir. Estetik açıdan sıklıkla tercih edilmesinin yanı sıra kırılmaya karşı dirençli olması da tercih nedenleri arasında yer almaktadır. en sık tercih edilen protez materyalidir. Beyaz renkli metal bir elementtir. Oldukça sağlam olan zirkonyum protezler işlevsellik ve estetik açısından da yüksek verime sahiptir. Işık geçirgenliğine sahip, metal alerjisi olan bireylere uygulanması uygun, pürüzsüz ve doğal görünen bir maddedir. Ortodontik müdahalelerin yapılamadığı diş çapraşıklığı durumlarında, mine kaybının giderilmesinde kullanılmaktadır. Aynı zamanda implant üstü protezlerde de tercih edilen bir çözümdür.
- Lamina: Sağlam diş üzerinde gerçekleştirilebilen bu işlem diş üzerinde yapılan bir kaplama türüdür. Dişte ufak bir ASINDIRMA BAZEN HIC ASINDIRMA YAPMADAN DA yapılABILMEKTEDIR. Bu nedenle dişe en az zarar veren protez uygulamasıdır.Dişlere fazla müdahale uygulanmadan, hazırlanan ince yaprakların ön yüzeylere yapıştırılması işlemidir. Sadece ön dişlerde uygulanan lamina uygulaması dişlerde meydana gelen renk değişimlerinde, boşlukların gizlenmesinde ya da kırıkların restorasyonlarında uygulanır.
- Full Porselen Kronlar (Empress Ve Emax): Alt yapısında güçlendirilmiş porselen bulunmaktadır. Aynı zamanda estetik olarak en gelişmiş kaplamalardır. Laboratuar aşamaları bilgisayar destekli özel tarayıcı ve yazıcı sistemler dahilinde gerçekleştirilmektedir.
Hareketli Protezler
Hastanın kendisi tarafından çıkarılıp takılabilen protez türleridir. Doğal dişlerin olduğu fakat sabit protezi desteklemeye yeterli olmadığı durumlarda kullanılmaktadırlar. Ayrıca herhangi bir dişin bulunmaması durumunda da uygulanırlar. Uygulama yapılırken mevcut dişlerden ve dokulardan destek sağlanır. Hareketli diş protezleri şunlardır:
- Bütün (Total) Protezler: Ağızda hiçbir dişin kalmadığı durumlarda uygulanan diş protezleridir. Halk arasında takma diş VEYA DAMAK PROTEZ olarak adlandırılırlar. Kişinin ağız ölçülerine göre özel olarak üretilirler. Ağızda bulunan dokulardan destek alacak şekilde tasarlanırlar. Yaklaşık 5 hafta kadar alışma sürecinin sonunda sağlıklı bir şekilde kullanılırlar.
- Bölgesel (Parsiyel) Protezler: Ağızda doğal dişlerin bir kısmının bulunmadığı durumlarda kullanılan tedavi yöntemidir. Bölümlü protez ya da kancalı protez olarak da halk arasında adlandırılmaktadır. Var olan dişlere iki taraflı olarak kroşe adı verilen teller vasıtasıyla tutturulmaktadır. Tel görüntüsü çeşitli uygulamalarla önlenebilmektedir.
- Geçici (immediat) Protezler: Kalıcı diş protezlerinin yapımından önce çekilmesi gereken dişlerin var olması durumunda başvurulmaktadır. Dişler çekilmeden önce ölçüleri alınarak geçici protezler oluşturulmaktadır. Daha sonra çekimin ardından açılan boşluklara yerleştirilerek hastanın dişsiz kalmaması sağlanmış olur. Bu süre zarfında kalıcı protezler hazırlanır. Ardından çekilmenin etkisiyle zarar gören ağız dokusu iyileştiğinde geçici protezler alınarak kalıcıları yerleştirilir.
- Implant Üstü Protezler: Diş protezlerinin ağızda daha sağlan tutunabilmeleri için öncelikle implant uygulanabilir ve protezler bu implantlara tutturulabilir. Bu sayede protez çene kemiği üzerine yerleştirilen implantlara tutunarak çiğneme ve konuşmada daha rahat hissiyat sağlanmış olur.
