Temporomandibular eklem bozukluğu, çene hareketlerini sağlayan kaslar, kemikler ve eklem bileşenlerindeki problemler nedeniyle oluşan ağrı, sertlik veya diğer semptomlara verilen genel bir isimdir. Bu problemler; çiğneme, konuşma ve yutma gibi günlük aktiviteleri etkilemektedir. Bu nedenle tedavisi genel sağlık ve yaşam refahı açısından önemlidir.
Temporomandibular Eklem (TME) Bozukluğu Sebepleri Nelerdir?
Temporomandibular eklem bozukluğu birçok farklı faktör nedeniyle ortaya çıkabilmektedir. Bu faktörler aşağıdaki gibidir:
- Çene eklemi hasarı
- Diş sıkma ve gıcırdatma
- Stres
- Artrit (Eklem iltihabı)
- Disfonksiyonel oklüzyon (Alt ve üst dişlerin uyumsuzluğu veya çene pozisyonunun yanlışlığı)
- Hormonal faktörler
- Genetik faktörler
TME Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
Sıklıkla karşılaşılan TME bozukluğu belirtileri aşağıdaki gibidir:
- Çene ağrısı
- Çene eklemi gıcırdama ve tıklama
- Kulak ağrısı
- Çene eklemi kilitlenmesi
- Çene hareketlerinde sınırlılık
- Baş ağrısı
- Diş hassasiyeti
- Yüzde şişlik
TME belirtileri, kişiden kişiye değişiklik göstermektedir. Bu nedenle semptomların doktorla doğru bir şekilde paylaşılması doğru tedavinin uygulanabilmesi için önemlidir.
Temporomandibular Eklem (TME) Bozukluğu Nasıl Teşhis Edilir?
Temporomandibular eklem bozukluğunun teşhisi için birkaç farklı yöntem kullanılabilmektedir. Bu yöntemler aşağıdaki gibidir:
- Fizik muayene: Bir diş hekimi veya kulak burun boğaz uzmanı, TME bozukluğu teşhisi koymak için çene eklemi, çene kasları ve çevresindeki dokuların muayenesini yapabilmektedir.
- Görüntüleme testleri: X-ışını, manyetik rezonans görüntüleme (MR) veya bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları gibi görüntüleme testleri, çene eklemi ve çevresindeki dokuların detaylı görüntülenmesine yardımcı olmaktadır.
- Çene hareketleri testleri: Çene hareketleri testleri; çene eklemi hareket açıklığı, gıcırdama veya tıklama gibi semptomların değerlendirilmesine yardımcı olmaktadır.
- Dişlerin muayenesi: Dişlerin muayenesi; çene hareketlerinin sınırlılığı, diş sıkma ve çene kaslarının aşırı kullanımı gibi temporomandibular eklem bozukluğu belirtilerinin değerlendirilmesine yardımcı olmaktadır.
TME Bozukluğunda Diş Hekimliğinin Önemi Nedir?
Temporomandibular eklem bozukluğu, diş hekimliği açısından önemli bir durumdur. Çünkü TME'nin nedenleri arasında dişlerin kötü hizalanması, dişlerin aşırı kullanımı, diş sıkma veya gece diş gıcırdatması gibi dişlerle ilgili sorunlar yer alabilmektedir.
Diş hekimleri, TME belirtileri için birincil tedavi sağlayıcıları olabilir. Bir diş hekimi, dişlerin hizalanması ve aşırı kullanımı gibi TME belirtilerinin kaynağı olan diş sorunlarını ele alarak semptomların azaltılmasına yardımcı olabilmektedir. Ayrıca, diş sıkma veya gece diş gıcırdatması gibi semptomları olan hastalar için ağız koruyucularının tasarlanmasını sağlayabilmektedirler. Bu ağız koruyucuları, çene kaslarının gerginliğini azaltarak TME semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilmektedir.
Diş hekimleri TME bozukluğu tedavisi sırasında dişlerin sağlığına da dikkat ederler. Bazı TME tedavileri, dişlerin hizalanması ve çene kaslarının gerginliğinin azaltılması ile ilgilidir. Bu nedenle diş hekimleri tedavi sürecinde dişlerin sağlığını korumak için önlemler alırlar.
Temporomandibular Eklem Bozukluğu Tedavisi Nasıl Yapılır?
Temporomandibular eklem bozukluğu tedavisi; semptomların şiddetine, nedenlerine ve kişinin durumuna göre değişiklik göstermektedir. Yaygın olarak kullanılan tedavi yöntemleri aşağıdaki gibidir:
- Ağız koruyucuları: Bazı hastalarda diş sıkma veya gece diş gıcırdatma durumu TME'yi şiddetlendirebilmektedir. Bu durumlarda ağız koruyucuları kullanmak semptomları hafifletmeye yardımcı olmaktadır.
- Yumuşak yiyecekler: Çene eklemine baskıyı azaltmak ve semptomları hafifletmek için önerilebilmektedir.
- Ağrı kesiciler: TME bozukluğu ağrı semptomlarını hafifletmek için ağrı kesici ilaçlar reçete edilebilmektedir.
- Kas gevşeticiler: Kas gevşeticiler, çene kaslarındaki gerginliği ve spazmları hafifletmeye yardımcı olmaktadır.
- Stres yönetimi: Stres, TME belirtilerini şiddetlendirebilmektedir. Bu nedenle, stres yönetimi teknikleri semptomların hafifletilmesine yardımcı olmaktadır.
- Fizik tedavi: Fizik tedavi, çene kaslarındaki gerginliği azaltmak ve çene eklemi hareket açıklığını artırmak için kullanılmaktadır.
- Cerrahi tedavi: Temporomandibular eklem bozukluğu çok şiddetli olduğunda ve diğer tedaviler başarılı olmadığında cerrahi tedavi gerekli olabilmektedir.
Sık Sorulan Sorular
TME Kendi Kendine Geçer mi?
TME problemleri bazen hiçbir tedavi uygulanmadan kendi kendine geçebilmektedir. Ancak çoğunlukla bir uzman tarafından görülmesi ve tedavi edilmesi gerekmektedir.
TME Hastalığı için Hangi Doktora Gidilir?
Bu konuyla diş hekimliğinin iki branşı ilgilenmektedir. Bunlar; TME eklem uzmanları (çoğu zaman protez anabilim dalıyla ilgidir) diğeri ise çene cerrahlarıdır.
Çene Eklemi Hastalığı Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Çene eklemi hastalıkları tedavi edilmezse ilerleyebilmektedir. Başlangıçta hafif ağrı veya kulak önünde klik sesi ile karşılaşılır. Ancak rahatsızlığın ilerlemesiyle birlikte sert bir şey yenildiğinde şiddetli ağrı veya sabahları ağız açmada kısıtlılık ile karşılaşabilmektedir.
TME Baş Ağrısı Yapar mı?
Temporomandibular eklem bozukluğu baş ağrısına neden olabilmektedir. Bu ağrı sıklıkla başın ve yüzün bir veya daha fazla bölgesinde tekrarlar veya gerilim tipi baş ağrıları gibi hissedilebilir.
